ŻYWNOŚĆ FUNKCJONALNA
Żywność funkcjonalna to żywność, której, poza jej podstawowym zadaniem, czyli odżywianiem, przypisuje się psychologiczny lub fizjologiczny wpływ na ludzki organizm, czyli np. przyspieszenie procesów metabolicznych, redukcję tkanki tłuszczowej, obniżenie poziomu glukozy we krwi, celowe zmiany poziomu hormonów takich jak insulina, leptyna czy grelina oraz wiele innych procesów życiowych. Do żywności funkcjonalnej nie zalicza się np. tabletek oraz płynów do iniekcji, pomimo spełniania przez nie...
Do produkowania żywności funkcjonalnej niezbędna jest udokumentowana wiedza naukowa, najlepiej poparta badaniami porównawczymi na dużych grupach ludzi.
Typowym przykładem rozwoju żywności funkcjonalnej, w tym przypadku w postaci diety, jest publikacja prof. Marcina Krotkiewskiego w National Center for Biotechnology Information (NCBI), który w 2001 r. w Szwecji przeprowadził badania porównawcze na 3 grupach otyłych pacjentów. We wszystkich grupach przez dwa tygodnie stosowano bardzo niskokaloryczną dietę opartą odpowiednio na: węglowodanach, tłuszczach LCT (o długim łańcuchu węglowym) oraz tłuszczach MCT (o średnim łańcuchu węglowym).
Grupa, której podano tłuszcze MCT (pochodzące z oleju kokosowego) z dodatkiem protein, zanotowała największą utratę wagi i najmniejszy spadek beztłuszczowej masy ciała (Fat-Free Mass, FFM) w porównaniu do pozostałych grup.
Podobne badania przeprowadzone później w USA i Australii, potwierdziły większą skuteczność diety ketogenicznej, opartej na kombinacji MCT i protein, w porównaniu do innych diet niskokalorycznych.
Publikacja wyników badań oraz informacji nt. składników zastosowanej bardzo niskokalorycznej diety VLCKD (Very Low-Calorie Ketogenic Diet) pozwoliły dietetykom na przygotowanie odżywczych roztworów wodnych ekstraktów i protein. Roztwory te podczas kuracji odchudzającej (10 dni) podawane są pacjentowi za pośrednictwem rurki do nosa (ze względu na ich trudny do zaakceptowania smak). Takich roztworów i kuracji (w USA KE-Diet, w UE KEN-Diet) nie można jednak zaliczyć do żywienia funkcjonalnego.
Nasza Firma Segura, dzięki wykorzystaniu technologii mielenia kriogenicznego w temp. -60°C, stworzyła zestawy odżywczych mieszanin proszków służących do sporządzania smacznych i odżywczych napojów i zup zastępujących posiłki, których głównymi składnikami są: miąższ kokosa, ziarna kakaowca oraz liofilizowane owoce i warzywa połączone z koncentratem protein serwatkowych WPC80. Ich wartość odżywcza oraz proporcja tłuszczów i protein jest zgodna z opracowaną przez naukowców dietą VLCKD.
Mieszanki te oferujemy pod naszą marką Islaverde®, jako zestawy do przeprowadzenia diety. Dzięki naszym dietom można stracić nawet 10% masy ciała w ciągu 9 dni. W odróżnieniu od KE-Diet, czy KEN-Diet, traktowane są one jako żywność funkcjonalna, gwarantująca szybką i bezpieczną redukcję tkanki tłuszczowej.
Obecnie rynek żywności funkcjonalnej jest być może jednym z najszybciej rozwijających się rynków w całym sektorze spożywczym, a żywność wysokobiałkowa jest wiodącym jego segmentem. Oprócz diet niskokalorycznych (np. Atkinsa lub Dunkana), szeroką ofertę stanowią koktajle, shake’i oraz zupy proteinowe, a także wysokobiałkowe batony, odżywki i dania gotowe, które reklamowane są jako żywność funkcjonalna do budowy masy mięśniowej.
Na przykładzie diet pokażemy, jak żywność funkcjonalna może nie spełniać swojej roli, o czym często nie wiedzą nawet jej producenci.
Nasza Spółka rozpoczęła produkcję zup wysokobiałkowych, ale o zwiększonym udziale tłuszczów roślinnych: kokosowego, słonecznikowego i lnianego.
Charakteryzują się one wysoką zawartością kwasów MCT, omega-6 i omega-3. Przy jednocześnie bardzo niskim udziale węglowodanów, tłuszcze te przejmują rolę paliwa niezbędnego do podtrzymywania funkcji życiowych, a organizm nie jest zmuszony do uruchomienia procesu glukogenezy, tj. przekształcania niecukrowych prekursorów – aminokwasów w glukozę. Większość ze wszystkich 20 aminokwasów (części składowych białek) to aminokwasy glukogenne.
Zwykła niskokaloryczna dieta proteinowa ze względu na niedostateczną ilość węglowodanów oraz tłuszczów wywołuje proces glukogenny i białko zamiast anabolizowania, przekształcane jest w glukozę. Przez to dieta nie może działać jak żywność funkcjonalna, nie chroni bowiem należycie tkanki mięśniowej przy utracie wagi.
Innym przykładem żywności uznawanej za funkcjonalną są napoje i przekąski energetyzujące. W tej grupie również możemy wskazać produkty dobrze spełniające swoje funkcje oraz te o wątpliwych właściwościach. Zdecydowana większość „energetyków” ma w swoim składzie cukier, kofeinę, taurynę lub guaranę. Pomimo tego, że produkty te są często reklamowane przez profesjonalnych sportowców, nie są one przez nich spożywane, bo przy wzmożonym wysiłku mogą być wręcz niebezpieczne, powodując wzrost tętna i zagęszczenie krwi. Typowe produkty energetyzujące pobudzają koncentrację, ale tylko przez 30-60 min., a jeśli zawierają cukier, to po 60 min ich działanie staje się odwrotne do zamierzonego: na skutek szybkiego spadku glukozy we krwi pojawia się zmęczenie i senność. Takich produktów nie poleca się osobom zmuszonym do długotrwałej koncentracji: kierowcom prowadzącym pojazdy przez wiele godzin, a także studentom i pracownikom naukowym. Im zaleca się kombinację kofeiny i tłuszczów MCT, która dostarczy do organizmu natychmiastowej energii (z kofeiny) i zapewni jej długotrwałe działanie, nawet do kilku godzin (dzięki tłuszczom).
Produktem mogącym zapewnić taki efekt jest np. tzw. kawa kuloodporna, którą przyrządza się samemu, mieszając kilka składników razem. Można też zastosować gotową jej wersję: naszą Kawę ExC (Extreme Energy Coffee) w postaci proszku do zalania wrzątkiem. Taka kawa z powodzeniem zastąpi śniadanie podczas diety ketogenicznej lub diety IF (Intermittent Fasting, inaczej 16:8, w której posiłki spożywa się tylko przez 8 godzin, np.
Inną grupę napojów, często myloną z „energetykami”, stanową napoje izotoniczne. Ich celem jest uzupełnienie elektrolitów wydalanych z organizmu w procesie wydzielania potu, a także dostarczenie witamin i soli mineralnych. Napoje te mają ograniczoną ilością węglowodanów i przeznaczone są m.in. dla osób stosujących niskokaloryczne diety odchudzające. Nasza Spółka niebawem wprowadzi na rynek taki napój jako uzupełnienie diet VLCKD.
W ostatnich latach coraz większą popularność zdobywają napoje i koktajle termogeniczne. W ich składzie znajdziemy przeważnie zieloną kawę, imbir, kurkumę, cynamon, a nawet kapsaicynę. Składniki te w połączeniu z proteinami zmuszają organizm do zwiększonego wydatku energetycznego, niezbędnego w procesie trawienia, a także nieznacznie podnoszą temperaturę ciała. Koktajle termogeniczne można przyrządzać w blenderze, z dodatkiem owoców i jogurtu naturalnego. Są one przeznaczone dla osób kontrolujących masę ciała po przeprowadzeniu diety odchudzającej. Gorąco polecamy nasz napój na bazie zielonej kawy i imbiru.
W tak krótkim opracowaniu nie da się opisać wszystkich grup żywności funkcjonalnej. Na zakończenie zaprezentujemy kilka informacji nt. żywności skondensowanej. Uznaje się za nią wszelkie potrawy charakteryzujące się wysokimi wartościami odżywczymi i bardzo niską masą. Są to m.in. wszystkie potrawy liofilizowane oraz wysokokaloryczne żele i musy. Taka żywność dedykowana jest głównie sportowcom wyczynowym: alpinistom, żeglarzom, polarnikom, a także osobom uprawiającym survival. Żywność ta stosowana jest także na kempingach oraz podczas dłuższych wycieczek. Staje się ona również bardzo pomocna w codziennym życiu, gdy nie mamy czasu na przyrządzenie posiłku. Dania liofilizowane zawsze wymagają najczęściej dodatku wody, natomiast żele i musy można spożywać bezpośrednio z opakowania.
My posiadamy w swojej ofercie 150 gramowe musy kokosowe w dwóch smakach: kakaowym i owocowym. Taka ilość może z powodzeniem zastąpić 3 posiłki. Wartość energetyczna 1 opakowania wynosi aż 900 kcal (odpowiednik 3 cheeseburgerów), ale spożycie jego zawartości zaspokoi głód i łaknienie na okres zdecydowanie dłuższy niż fast food. Warto spróbować.
Nie ukrywamy, że jako producent żywności funkcjonalnej w powyższym opracowaniu staraliśmy się skupić przede wszystkim na przedstawieniu naszych produktów. Mamy jednak nadzieję, że daliśmy Państwu dobre wyobrażenie na temat takiej żywności i powodów, dla których szybko zdobywa ona popularność i wysoką pozycję na rynku.